Zegelring met familiewapen

Families met een familiewapen dragen traditioneel een zegelring met een gravure van hun familiewapen. De verschijningsvormen van gravures van familiewapens in zegelringen zijn heel divers. Zo is er verschil tussen een heren- en een damesgravure. Hoe ziet een familiewapen eruit in een zegelring en wat zijn de mogelijkheden?

Eeuwenoude traditie

Sommige mensen beschikken al lange tijd over een familiewapen in hun familie; anderen hebben er recent een laten ontwerpen. Een familiewapen is onderdeel van een eeuwenoude traditie en toont een verbondenheid met vorige en aankomende generaties. Het laat in één oogopslag zien van welke familie men deel uitmaakt. Hebt u nog geen familiewapen? Wij ontwerpen het graag voor u. Ook kunnen wij oude (vaak incomplete) familiewapens herstellen.

Herkenbaarheid door symbolen en kleuren was van levensbelang op het slagveld

Zo ziet een familiewapen op een zegelring eruit

Hieronder ziet u een voorbeeld. De afbeelding laat de ring en een afdruk van de ring in zegellak zien. De gravure in de ring wordt altijd in spiegelbeeld gegraveerd, zodat de lakafdruk correct wordt weergegeven.

Zegelring met familiewapen en lakafdruk

Bovenstaande familiewapen bestaat uit een aantal onderdelen die vaak terug te vinden zijn bij een (volledig) familiewapen. Te zien zijn:

• Het helmteken: vaak een verwijzing naar een element uit het wapenschild
• De wrong: opgerolde ('gewrongen') doek bovenop de helm. Enerzijds bedoeld om slagen op te vangen van de vijand en anderzijds om de (vaak minder fraaie) bevestiging van het helmteken te maskeren.
• De helm: een traliehelm, vaak uitgevoerd met medaillon. Deze helm is aanziend ("van voren gezien"), in plaats van de ook vaak voorkomende gewende ("halfaanziende") stand.
• De dekkleden: de kleden, bevestigd aan achterzijde van de helm, uitgevoerd in de kleuren van de familie.
• Het wapenschild: het belangrijkste herkenningspunt van de familie.

Kleuren worden in de zegelring als arcering weergegeven

Naast de elementen en figuren in het wapenschild, zijn de kleuren van het familiewapen bepalend voor de herkenbaarheid. Zo was op het slagveld aan het schild te zien bij welke partij men hoorde. Hier komt ook de uitdrukking "kleur bekennen" vandaan. Op een schilderij of vaandel zijn kleuren goed te zien, maar op een zegelring kunnen geen kleuren worden toegepast. De oplossing die traditioneel gebruikt wordt voor zegelringen is te werken met arceringen in de gravering - vooropgesteld dat er ruimte voor is in de gravering. Elke arcering stelt een andere kleur voor. Zo kan op basis van arcering, zelfs wanneer alleen een lakafdruk of zegelring in een familie beschikbaar is, weer een volledig familiewapen in de juiste kleuren hersteld worden.

Afdruk van een zegelring met in het schild een geruite arcering, die de kleur zwart (sabel) voorstelt

De officiële heraldische kleuren zijn: blauw (azuur of lazuur), rood (keel), groen (sinopel) en zwart (sabel). Verder zijn er twee soorten metalen, weergegven met geel voor goud (or), en wit voor zilver (argent).

De verschillende arceringen voor heraldische kleuren

Gravure afhankelijk van diverse factoren

Het belangrijkste onderdeel van een familiewapen is het wapenschild. De symbolen en de kleuren van het schild zijn het meest kenmerkende. Hoe het familiewapen verder vorm krijgt, kan verschillen per toepassing. Zo kan een familiewapen er anders uit zien op een schilderij, vaandel, kleden of zegelring - zolang de kleuren en symbolen van het wapenschild maar herkenbaar zijn.

Ook op een zegelring bestaan er diverse verschijningsvormen van een familiewapen. Een herengravure ziet er anders uit dan een damesgravure; bij dames kan het ook nog uitmaken of men gehuwd of ongehuwd is (zie hieronder). Bovendien kan het familiewapen er anders uitzien, doordat de heraldisch kunstenaar die het familiewapen verwerkt er een zekere artistieke vrijheid aan toevoegt. Dat maakt een toepassing altijd persoonlijk en uniek. En ook bij een toepassing in een zegelring, kent een familiewapen vele vormen.

Veel variaties in Damesgravures

Familiewapens kunnen diverse vormen aannemen op een zegelring. Het schild kan bijvoorbeeld een andere vorm hebben, zoals een laatgotisch afgerond schild, of accoladeschild (ook vaak gebruikt in Engeland). Met name bij de damesgravures in zegelringen is een groot aantal variaties zichtbaar.

Er zijn diverse opvattingen over wat het meest geschikt zou zijn als damesgravure in een zegelring, maar in de praktijk zijn er diverse verschijningsvormen. Een ongetrouwde vrouw heeft in de regel een schild in de vorm van een ruit, met het familiewapen van haar eigen familie. Bij getrouwde vrouwen zien we in de praktijk diverse vormen:

• een ruitschild, met het familiewapen van haar familie;
• een ovaalschild, met het familiewapen van haar man óf het familiewapen van haar eigen familie;
• een ovaalschild, met een gedeeld schild (samengesteld wapen van man en vrouw);
• een alliantiewapen, met het wapen van de familiewapens van zowel man als vrouw;
• een volledig familiewapen (van haar man óf van haar eigen familie).

Volledig familiewapen, met enkele voorbeelden van damesgravures

• niets;
• de wrong van het familiewapen;
• de wrong met het helmteken;
• de helm met wrong en helmteken.

Traditie bepaalt gravure

Welke keuze gemaakt wordt voor een gravure in de zegelring, hangt in de eerste plaats af van de traditie binnen de familie. Alle vormen zijn in de praktijk zichtbaar - ook binnen adellijke families. Het gebruik binnen de familie is leidend.