Hoe draag ik een zegelring?

Hoe draag je een zegelring? Aan de linkerhand of rechterhand? Aan de ringvinger of pink? Naar je toe of van je af?
door Guido van der Eerden

Een zegelring is op diverse manieren te dragen. We krijgen dan ook vaak de vraag: aan welke hand moet ik mijn zegelring dragen? En: moet het zegel naar mij toe staan (naar beneden) of van mij af (naar boven)?

Zegelring dragen: welke hand, welke vinger, welke richting?

Bij het dragen van de zegelring gaat het vooral om de vragen:

• Hand: draag ik de zegelring aan de linker- of rechterhand?
• Vinger: de zegelring aan de ringvinger of pink?
• Richting: de gravure naar mij toe of van mij af?

Zegelring aan linker- of rechterhand?

In Nederland wordt de zegelring het meest aan de linkerhand gedragen. De reden hiervoor is niet geheel duidelijk. Er kunnen verschillende oorzaken zijn. De meest plausibele verklaring is dat de zegelring gedragen wordt aan de niet-voorkeurs (of minst-dominante) hand. Dat is een praktische afweging: de zegelring wordt vaak continu gedragen en zit dan het minst in de weg. En aangezien de meeste mensen rechtshandig zijn, wordt daarom de zegelring door de meeste mensen aan de linkerhand gedragen.

Een andere verklaring voor het linkshandig dragen van de zegelring is dat het in Nederland gebruikelijk is om de trouwring aan de rechthand te dragen. Om geen twee ringen aan dezelfde hand te dragen, zou voor de linkerhand gekozen worden. Deze verklaring lijkt echter minder voor de hand te liggen, omdat het dragen van de trouwring aan de rechterhand vooral geldt bij protestanten, terwijl de katholieken de trouwring met name links dragen. Bovendien werd bij protestanten de trouwring lange tijd niet gebruikt, omdat zij dit als een vorm van ijdelheid werd beschouwd. Pas in de 19e eeuw werd het gebruik van een trouwring ook weer door protestanten ingevoerd.

Aan welke vinger?

Als u besloten heeft aan welke hand u de zegelring gaat dragen, is de volgende vraag: aan welke vinger? In de regel wordt een zegelring gedragen aan de ringvinger of aan de pink (met een zogenaamde pinkring). In Nederland wordt het meest gekozen voor de ringvinger, maar er zijn ook veel mensen die de zegelring als pinkring dragen. In Engeland is het juist heel gebruikelijk de zegelring aan de pink te dragen.

Als praktische afweging voor de ringvinger wordt meestal aangevoerd dat de ring (en met name de zegelsteen) dan iets beter beschermd is tegen stoten, omdat deze niet aan de buitenzijde van de hand zit. Voor de pink wordt vanuit praktisch oogpunt vaker gekozen wanneer aan de ringvingers al andere ringen gedragen worden - of gewoonweg omdat het mooier gevonden wordt. En voor beide vingers geldt: vaak wordt gekeken of er een (familie)traditie is, die gevolgd zou kunnen worden.

Richting van de gravure: naar je toe of van je af?

Een zegelring met gravure kan op twee manieren aan de vinger worden geschoven: naar je toe (vanuit de drager beschouwd met de gravure naar beneden gedraaid) of van je af (vanuit de drager beschouwd met de gravure naar boven gedraaid). In de praktijk worden beide richtingen gebruikt, waarbij het van zich af (het wapen is goed zichtbaar voor anderen) het meest voorkomt.

Een hardnekkig misverstand is dat de zegelring van je af zou moeten staan omdat dit historisch gezien handiger zou zijn in gebruik bij het verzegelen van brieven en documenten. De argumentatie is dat wanneer de ring wordt gebruikt voor het verzegelen in de lak, het praktischer is als de ring naar boven staat. Wanneer de vuist met ring naar beneden op de lak wordt gezet, komt het zegel correct (dat wil zeggen met de bovenkant boven en onderkant beneden) in de lak te staan. De praktijk leert echter dat de ring zo niet wordt gebruikt, aangezien men de hand hierbij eenvoudig brandt aan de hete lak. In de praktijk zal een zegelring altijd van de hand worden genomen, voordat deze wordt gebruikt om te zegelen.

In bepaalde kringen heeft de richting van de gravure een speciale betekenis. Een gravure van zich af geeft daarbij aan dat men ongehuwd is, terwijl een gravure naar zich toe betekent dat de drager gehuwd is. Op deze aanwijzing kan men echter niet volledig vertrouwen, aangezien dit geen wet van Meden en Perzen is en dit gebruik slechts geldt in bepaalde kringen. Een trouwring lijkt dan een betere aanwijzing.

Voor de meeste dragers geldt echter het volgen van een persoonlijke voorkeur - en uiteraard het volgen van een familietraditie. Qua persoonlijke voorkeur horen we in de praktijk dat de zegelring gedragen wordt om er zelf van te genieten (gravure naar zich toe) of juist om anderen de gravure te tonen (gravure van zich af) - herkenning door anderen is historisch gezien een belangrijke functie van een familiewapen. Daarnaast beschouwen sommigen het van zich af dragen als een hoffelijkheid naar de ander toe - vergelijkbaar met het aangeven van een afbeelding of foto, waarbij je de foto zo draait dat deze goed staat voor de ontvanger.

Zegelring dragen: traditie en persoonlijke voorkeur

Bij het dragen van een zegelring zijn sommige keuzes in het verleden meer gemaakt dan andere - waardoor een bepaalde traditie ontstaan is. In Nederland wordt de zegelring daarom het meest gedragen aan de ringvinger van de linkerhand, met de gravure van zich af. Zoals hierboven beschreven zijn hier bepaalde verklaringen voor te geven. Maar deze draagwijze is zeker geen regel en in de praktijk zijn er vele uitzonderingen, meestal gedreven vanuit familietraditie of door persoonlijke voorkeur. Zegelringen worden ook gedragen aan de ringvinger van de rechterhand, of pink van linker- of rechterhand en met de gravure naar boven of naar beneden. Hoe draagt u uw zegelring - en waarom? We horen het graag van u!